Bir Kadın Hakkı İhlali: Obstetrik Şiddet

Abstract

Obstetrik şiddet, kadına karşı insan haklarını ihlal eden özel bir şiddet biçimidir. Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde görülebilen hem anne hem de bebek sağlığını olumsuz yönde etkileyen önemli bir sorundur. Obstetrik şiddet, sağlık hizmetlerinde bakım sırasında gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde kadına fiziksel ve/veya psikolojik zarar veren eylem, ihmal ve saygısız muamelelerden oluşmaktadır. Dünyadaki birçok ülkeyi etkileyen obstetrik şiddet, kadınları kaliteli bakımdan uzaklaştırmakta, fiziksel ve zihinsel sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Hizmet sunumunda karşılaşılan obstetrik şiddet unsurları; üreme haklarının ihlali, azarlama, alay, ironi, hakaret, tehdit, aşağılama, bilginin manipülasyonu, zamanında etkili ve acil tıbbi bakımın verilmemesi/geciktirilmesi, isteklere kayıtsızlık veya şikâyetler, doğum eyleminin aşamalarında verilen kararlarda kadının bilgilendirilmemesi, kadınların onurlarına saygı gösterilmemesi, kadınların rızasını almadan uygulanan ağrı yönetimi, anne-bebek temasını geciktirmek, emzirmenin engellenmesi gibi kasıtlı olarak zarar veren eylemlerdir. Obstetrik şiddetin olmaması/azaltılması için sağlık profesyonellerinin kaliteli ve saygılı bir şekilde hizmet sağlamaları gerekmektedir. Annelik bakım kültürünü değiştirmek için umut verici yaklaşımlar sunan ve doğum sırasında kötü muameleden zarar gören kadınlar için sağlık bakım sistemlerinde yasal değişiklikler yapılması gerekmektedir. Bu derlemede, literatür doğrultusunda ülkemiz yasalarında henüz yer almayan “obstetrik şiddet” kavramına dikkat çekmek ve sağlık çalışanlarının kadınların yaşadığı obstetrik şiddete yönelik farkındalığının arttırılması amaçlanmıştır.