Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Üreticilerin Kooperatif Kanalıyla Süt Pazarlama Olasılığını Etkileyen Faktörler: Trakya Bölgesi Örneği

Abstract

Türkiye’de kalkınma ve tarım politikalarının öncelikli hedeflerinden biri tarımsal üretimde örgütlenmenin arttırılmasıdır, ancak, kooperatif bilinci, kültürü ve güçlü bir kooperatifçilik yapılanması henüz oluşturulamamıştır. Tarımın en önemli alt sektörlerinden biri olan süt ve süt ürünleri sektöründe de kooperatiflerin payının son derece düşük olduğu dikkati çekmektedir. Kooperatifleşmenin arttırılması, hayvancılığın ve özellikle süt sığırcılığının karşı karşıya kaldığı sorunların çözümünde etkili bir yöntem ve önemli bir politika aracıdır. Bu kapsamda, bu araştırmanın temel amaçları süt üretiminde stratejik öneme sahip olan Trakya Bölgesi’nde küçük ve orta boy süt sığırcılığı işletmelerinde örgütlenmenin durumunu ortaya koymak, üreticilerin sütlerini kooperatif aracılığıyla pazarlama olasılığını etkileyen faktörleri belirlemek ve bölgede örgütlenmenin geliştirilmesi için politika önerileri sunmaktır. Araştırmanın ana materyalini bölgenin üç ilinde (Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne) 108 üretici ile gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler oluşturmaktadır. Üreticilerin sütlerini kooperatif aracılığıyla pazarlama olasılığını etkileyen faktörlerin analizinde lojistik regresyon modelinden yararlanılmıştır. Görüşülen üreticilerin %60.2’si sütlerini kooperatif aracılığıyla pazarlamaktadır. Model sonuçlarına göre, üreticinin eğitim seviyesi, çocukların süt sığırcılığında çalışması, üretimden vazgeçme isteği ve satış fiyatı sütün kooperatif aracılığıyla pazarlanma olasılığını etkilemektedir. Araştırma sonucunda, kooperatiflerin rekabet gücünün arttırılması ve işleme tesislerini kurarak piyasada etkinliğinin sağlanmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Bu destekler, bölge üreticilerinin refahının artması, katma değer ve istihdam yaratılması, ayrıca bölgede sektörün  ülke  ekonomisi ve ihracatına katkısının arttırılması açısından önemlidir.