Tuz Stresinin Nane (Mentha piperita L.)‘de Büyüme ile Uçucu Yağ Miktarı ve Bileşenleri Üzerine Etkileri

Abstract

Nane (Mentha piperita L.) güçlü kokusu ve tadı ile tıbbi ve aromatik bitkiler içinde yer alan önemli bitki türlerinden biridir. Yaprak ve uçucu yağları kozmetik, gıda, ilaç ve kişisel bakım ürünlerinde kullanılmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerde verim ve sekonder metabolit biyosentezinin abiyotik stres faktörlerinden aşırı derecede etkilendikleri bilinmektedir. Tuzluluk da bitkileri etkileyen en önemli stres faktörlerinden biridir. Bu araştırma, tuz stresinin nane bitkisinde büyüme ile uçucu yağ miktarı ve bileşenleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla üç farklı konsantrasyonda sodyum klorür (NaCl) (0, 100 ve 150 mM) uygulamalarının yapıldığı araştırmada, incelenen bütün kriterlerin NaCl uygulamalarından önemli derecede etkilendikleri belirlenmiştir. Sürgün uzunluğu, yaş ve kuru bitki ağırlıkları ile uçucu yağ içeriğinin NaCl seviyelerindeki artışla birlikte önemli derecede azaldığı tespit edilmiştir. Bunların yanı sıra NaCl uçucu yağ bileşenlerinde de farklılıklara neden olmuştur. NaCl konsantrasyonunun 150 mM seviyesine çıkmasıyla nane yağının ana bileşenlerinden olan mentol ve menton miktarlarının önemli miktarda düştüğü saptanmıştır. Bütün bu sonuçlardan NaCl‘nin nane bitkisinin büyüme, uçucu yağ içeriği ve uçucu yağ kalitesini özellikle yüksek konsantrasyonlarda olumsuz yönde ve dikkate değer bir biçimde etkilediği tespit edilmiştir.