SOSYAL BİLİŞSEL KARİYER KURAMI AÇISINDAN BİLİM, TEKNOLOJİ, MÜHENDİSLİK VE MATEMATİK ALANLARINDAKİ KADINLAR

Abstract

Kadınlar bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) alanlarında erkeklere oranla daha az sayıdadırlar. Bu alanlarda çalışan kadınların sayıca az olmasına odaklanan alan yazındaki araştırmaların artması, bu araştırmalara dayalı olarak oluşturulan politikaların pek çok ülkede uygulanmaya başlanmasına aracı olmuştur. Bununla birlikte Türkiye’de FeTeMM alanlarında kariyer yapan kadınların kariyer gelişimleriyle ilgili araştırmalar oldukça sınırlıdır. Bu nedenle bu araştırmanın amacı Türkiye’de FeTeMM alanlarında çalışan kadınların kariyer gelişimlerine ilişkin görüşlerini Sosyal Bilişsel Kariyer Kuramı açısından betimlemektir. Bu amaca yönelik olarak FeTeMM alanlarını kariyer olarak seçmiş ve bu alanda çalışmakta olan 16 kadın ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında sorulan sorular alan seçimi, alan eğitimi ve çalışma yaşamı olmak üzere kadınların kariyer gelişimlerinin üç temel aşamasında algıladıkları kariyer desteklerini ve kariyer engellerini ortaya koymayı hedeflemiştir. Olgu bilim desenine göre tasarlanan bu araştırmada yazılı görüş alma formuyla elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda FeTeMM alanlarındaki kadınların hem alan seçimi hem de alan eğitimi sırasında aile üyelerini ve arkadaşlarını kariyer desteği olarak algıladıkları bulunmuştur. Çevreden alınan destek ise FeTeMM alanlarındaki kadınların çalışma yaşamlarındaki algıladığı destektir. Ayrıca katılımcıların alan seçimi sırasında aile üyelerini ve sınav sistemini; alan eğitimi sırasında alan içeriğini ve sosyo-ekonomik koşullarını; çalışma yaşamlarında ise ev-iş sorumluluklarını da kariyer engeli olarak algıladıkları sonucu elde edilmiştir.