Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde)

Abstract

Eleştirel söylem çözümlemesi karşılıklı diyalog veya tek bir söylem ya da metin üzerinde anlamı, mesajı, sistematik bir çözümleme ile ortaya koyma çalışmasıdır. Söylem, genel itibariyle tarihi, siyasi, ideolojik, toplumsal, sosyokültürel bir yapı arz eder. Bu nedenle de eleştirel söylem çözümlemesi söylemin dildışı sosyal yapısına odaklanır. Eleştirel söylem analizi söylemde anlatılmak istenen, saklı olanı ortaya koymaya çalışır. Bu nedenledir ki söylemin diliçi özelliklerinden ziyade dildışı bağlamlarını tespit etmek çözümlemenin temelini oluşturur. Çözümleme söylem, anlam, bağlam, yorum, sonuç/sosyal çözümleme çerçevesinde gelişen bir süreçtir. Bu çalışmada söylem, görsel göstergeler dışarıda tutularak dikkate alınmaktadır. Söylem ve söylemin genel yapısı (anlam, yorum, bağlam, ideoloji), eleştirel söylem analizi ile ilgili teorik yaklaşımlar ve çözümleme sürecine yönelik analitik yapı çalışmanın genel çerçevesini oluşturmakta ve örnek bir çözümleme sunulmaktadır. Bu çalışmada eleştirel söylem çözümlemesine ilişkin sistematik bir süreci ortaya koymak hedeflenmektedir.  Critical discourse analysis is the method of revealing the message and hidden meaning of a mutual dialogue, text or a single discourse with the help of systematic analysis. Discourse, as a rule has historical, political, ideological, social, and sociocultural structure. Therefore, critical discourse analysis focuses on extra linguistic social structure of discourse. Critical discourse analysis attempts to reveal what is hidden in the discourse. For this reason, the basis of analysis is to identify the extra linguistic aspects of the discourse rather than linguistic aspects. Analysis is a process that develops in the frame of discourse, meaning, context, interpretation, result/social analysis. In this research discourse is considered as an absolute discourse that is discourse itself other than visual sign. Discourse and its general structure (meaning, interpretation, context, and ideology), theoretical approaches to critical discourse analysis and analytic structure of process analysis form the general structure of the research. Besides example of discourse analysis is given. In this study, it is aimed to reveal a systematic process of discourse analysis.