CBS tabanlı AHP yöntemi kullanılarak Bitlis İlinin Heyelan Duyarlılık Haritalaması

Abstract

This study presents the landslide susceptibility assessment of the region by considering the landslide-susceptible hazard factors such as slope, precipitation, soil, lithology, distance to the river, land use, elevation, aspect, and distance to active faults as well as historical landslide events and population throughout the province of Bitlis. For this purpose, a GIS-based Analytical Hierarchy Process (AHP) was used as an effective method in multiple decision-making methods. The results showed that approximately 25% of the study area has moderate to high landslide susceptibility. Accordingly, the landslide susceptibility of the study area is high, especially in the southwest and southeast parts of the study area which have mountainous and deep river valleys, and the partially mountainous regions in the north. Compared with previous landslide records and similar susceptibility maps in the literature, the results were found to be quite successful in determining landslide susceptibility of the study area. However, risk assessment wasn’t made within the scope of the study.Bu çalışma, Bitlis ili genelinde eğim, yağış, toprak, litoloji, akarsuya olan mesafe, arazi kullanımı, yükseklik, bakı ve aktif faylara olan uzaklık gibi heyelana duyarlı tehlike faktörlerinin yansıra tarihsel heyelan olayları ve nüfus yoğunluğu dikkate alarak bölgenin heyelan duyarlılık değerlendirmesini sunmaktadır. Bu amaçla çoklu karar verme yöntemlerinde etkin bir yöntem olarak CBS tabanlı Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılmıştır. Sonuçlar, çalışma alanının yaklaşık %25'inin orta ila yüksek heyelan duyarlılığına sahip olduğunu göstermiştir. Buna göre, çalışma alanının özellikle dağlık ve derin akarsu vadilerinin bulunduğu güneybatı ve güneydoğu kesimlerinde ve kuzeyde kısmen dağlık bölgelerde heyelan duyarlılığı yüksektir. Literatürdeki önceki heyelan kayıtları ve benzer duyarlık haritaları ile karşılaştırıldığında, sonuçların çalışma alanının heyelan duyarlılığını belirlemede oldukça başarılı olduğu görülmüştür. Ancak çalışma kapsamında risk değerlendirmesi yapılmamıştır.