Toplu Konutlardaki Yerleşim Kararlarının Enerji Etkin Mimarlıktaki Rolü

Abstract

Çalışma sonucunda değerlendirilen toplu konutlardaki yapılar arasındaki uzaklık ile yönlenmede güneş ve rüzgardan yararlanmayı veya korunmayı sağlayacak uygun mesafe ve yönlenmenin uygulanmadığı, açık alan tasarımlarının bu anlamda oluşturulmadığı, toplu konutlarda yerleşim ile ilgili enerji etkin pasif sistem kararları alınabilecekken bu yönde bir uygulamanın gerçekleştirilmediği görülmüştür. Bu çalışmada amaç, toplu konutlarda uygulanan yerleşme kararları ile bölge ikliminin güneş ve rüzgar enerjisinden pasif olarak ne ölçüde yararlanıldığını ve/veya korunulduğunu incelemek ve değerlendirmektir. Çalışma kapsamında ılıman-nemli iklim özelliği gösteren Trabzon’da, kentin yeni ve yoğun yerleşim yerlerinden biri olan Çukurçayır çalışma alanı olarak ele alınmıştır. Çalışmada, ılıman-nemli iklimde pasif enerji kullanımı açısından uygun yükseltide yeralan toplu konutlar, mevcut alanda bulunan üç farklı yönden (kuzey, doğu ve batı aksı) seçilmiştir. Her bir yönden iki olmak üzere toplam altı toplu konutta binalar arasındaki uzaklık, yönlenme ve açık alanlardaki pasif sistem kararları analiz edilerek değerlendirilmiştir. Dünya’da ve ülkemizde tüketilen enerjinin büyük bir bölümünden konutlar sorumludur. Konut alanlarında enerji gereksinimini ve kullanım talebini en alt düzeye çekmek ve enerji etkinliğini artırmak konut alanlarından kaynaklı çevresel etkileri azaltmak açısından önem taşımaktadır. Enerji etkin mimarlık yaklaşımlarında yerleşme, kütle, yapı kabuğu ve mekan gibi parametreler tasarım aşamasında ele alınarak mevcut iklim şartları en iyi şekilde değerlendirilmekte ve enerji kazanımı sağlanmaktadır.