Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Afet Risk Yönetimi

Abstract

Afete dirençli toplumlar için afet risk yönetiminin yaygınlaştırılmasını gerektirmektedir.  Toplumda mevcut olan sosyal zarargörebilirlikler (kırılganlıklar) bir afet durumunda müdahaleyi daha karmaşık hale getirmekte, iyileştirmeyi daha da zorlaştırmaktadır.  Toplumun bireylere kadın veya erkek olarak yüklediği sosyokültürel roller ve sorumluluklar (toplumsal cinsiyet) bu kırılganlıkları arttırmakta afet risklerini daha da yönetilemez hale getirmektedir.  Kadınları afetlerde mağdur ve riskli gruplardan kabul eden genel yaklaşım bulunmaktadır.  Buna karşılık, toplumsal cinsiyete dayalı kapasite ve yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan yaklaşımların daha başarılı olduğu saptanmıştır.  Bu makalede afet yönetiminin zarar azaltma, hazırlık ve müdahale evrelerinde yapılan planlamaların toplumsal cinsiyet bakımından yeniden gözden geçirilmesi, toplumsal cinsiyet duyarlığının geliştirilmesine yönelik stratejik planlama önerileri tartışılmaktadır. Studies on disaster resilience point out the necessity of participation of all parts of communities in disaster management. Lessons from previous disasters indicated that existing social vulnerabilities based on gender roles are reducing local disaster resilience and preparedness capacities. Strategies based on gender-sensitive disaster mitigation planning are more successful to reduce all vulnerabilities. During the disaster mitigation and preparedness stages, a more proactive and gender based risk management framework, helps to recognize more women participation and improve capasities, as well as encourage gender equality and empower women. Gender-sensitive approach should be integrated into the disaster risk management and given equally place to women in planning. Designing gender-sensitive planning is right strategy for improving disaster capacity and resilience. During the planning processes, there is an urgent need for the raising awareness, and train the trainers and practitioners in the emergency and disaster management field, as well as policy makers in all level.