Zorunlu Askerlik Hizmeti Karşısında Vicdani Ret: Bir İnsan Hakkı Mı?

Abstract

Bu çalışmada, zorunlu askerlik hizmeti karşısında vicdani reddin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihadı ışığında bir insan hakkı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği incelenmiştir. Buna göre, zorunlu askerlik hizmeti karşısında vicdani reddin bir insan hakkı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğine ilişkin bir değerlendirme yapılırken sadece Mahkeme'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin "düşünce, vicdan ve din özgürlüğü"nü düzenleyen 9. maddesine ilişkin içtihadının dikkate alınması yeterli olmayacaktır. Dolayısıyla, vicdani reddin bir insan hakkı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğine ilişkin değerlendirme yaparken sağlıklı bir sonuca varmak, ancak. Mahkeme'nin içtihadının bir bütün olarak göz önünde bulundurulmasıyla mümkündür. Bu bağlamda. Mahkeme'nin genel eğiliminin ve özellikle Ülke kararında yaptığı değerlendirmelerin zorunlu askerlik hizmeti karşısında vicdani reddin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin koruyucu şemsiyesi altında yer alan bir insan hakkı olarak nitelendirilmesini mümkün kıldığı söylenebilir.