Enkapsülasyon Teknikleri ve Kontrollü Salım

Abstract

Enkapsülasyon, en az bir aktif bileşenin en az bir çeşit kaplama materyali tarafından uygun koşullarda ve istenilen dozda salınması koşuluyla koruma altına alınmasıdır. Kullanılacak malzemenin biyouyumlu ve biyobozunur olması yanı sıra aktif bileşenin stabilitesini sağlıyor olması da gereklidir. Kontrollü salım sistemleri; gelişmiş etkinlik, enkapsüle veya immobilize edilmiş bileşenlerin enzimatik vb. degradasyonuna karşı yüksek stabiliteye sahip olması, azaltılmış toksisite, kolay uygulama gibi sayısız avantajlara sahiptirler. Salım sistemlerinin formu küre, kapsül, çubuk, membran, slab gibi farklı biçimlerde olabilmektedir. Boyutları ise kullanım amacı sebebiyle farklı ölçülerde olabilmekte; nano, mikro veya mili seviyeler arasında değişebilmektedir. Genel olarak mikro- ve nanoparçacıklar olarak isimlendirilen bu formlar; ilaçlar, vitaminler, mineraller, uçucu aromatik bileşikler ve nutrasötik olarak adlandırılan çeşitli besin takviyeleri gibi aktif bileşenlerin taşıyıcısı olabilmektedirler. Enkapsülasyonda asıl hedef hassas bileşenlerin korunması ve zamanla ayarlanan ölçüde salınmasıdır. Mikro veya nanopartiküller içindeki aktif maddelerin enkapsülasyonu için yaygın olarak kullanılan farklı teknikler mevcuttur. Bunlar; termal faz ayırma (koaservasyon), sprey soğutma ve dondurma, eriyik dağılımı, çözücü buharlaşması, akışkan yatak kaplaması, sprey kurutma, su ve organik fazların homojenizasyonu, dönel süspansiyon ayırma, ekstrüzyon ve inklüzyon kompleksi vb. tekniklerdir. Bu derlemenin amacı farklı enkapsülasyon teknikleri ile aktif bileşenlerin kontrollü salımı hakkında genel bilgiler vermektir.