Penyelidikan Berteraskan Nilai dalam Pandangan Ahli Sains Muslim Silam

Abstract

Through the introduction of value-free research concept in the 19th century by Western scholars, researchers both in the field of natural sciences and social sciences generally focus on the matter of facts without taking into consideration the issues of value arising from their research. Based on this statement, an important value-based research concept must be created by looking at the view of scholars before the rise of Western research activities. Therefore, this paper generally aims to identify the values that should exist in research. Specifically, this paper analyzes the views of previous Muslim scientists to formulate a value-based research concept. In order to do this, this paper takes into account the views of previous Muslim scientists such as Averroes and Alhazen through document study by the collecting the data from their works. Then, it is analyzed using a content analysis method. As a result, this paper found that the values inherent in the research of previous Muslim scientists such as acknowledgement of God’s oneness, justice, truthfulness, and sincerity do not directly affect their research activities, which deviates from scientific facts. In fact, these values give them the impact to commit hardly in achieving the truth. Keywords: Research; value; truthfulness; justice; Islamic thought ABSTRAK: Melalui pengenalan konsep penyelidikan bebas nilai pada abad ke-19 oleh sarjana Barat sama ada dalam bidang sains tabii mahupun sains sosial, para penyelidik secara umumnya hanya menumpukan kepada kebenaran fakta tanpa mengambil kira isu-isu nilai yang timbul hasil daripada penyelidikan mereka. Berdasarkan pernyataan ini, suatu konsep penyelidikan berteraskan nilai dilihat penting diwujudkan dengan melihat pandangan-pandangan sarjana sebelum kebangkitan aktiviti penyelidikan di Barat. Oleh itu, makalah ini secara umum bertujuan mengenal pasti nilai-nilai yang seharusnya wujud dalam penyelidikan. Secara khusus, makalah ini menganalisis pandangan ahli-ahli sains Muslim silam untuk merumuskan suatu konsep penyelidikan berteraskan nilai. Bagi melaksanakannya, makalah ini mengambil kira pandangan ahli-ahli sains Muslim silam seperti Ibn Rushd dan Ibn al-Haytham melalui kajian dokumen yang dilakukan dengan pemerolehan data daripada karya-karya mereka. Ia kemudiannya dianalisis menggunakan kaedah analisis kandungan. Hasilnya, makalah ini mendapati nilai-nilai yang wujud dalam penyelidikan ahli-ahli sains Muslim silam seperti nilai ketauhidan, keadilan, kejujuran, dan keikhlasan tidak langsung menjejaskan aktiviti penyelidikan mereka kepada penyelidikan yang menyimpang daripada fakta yang saintifik. Malah, nilai-nilai ini memberi impak untuk mereka lebih komited menggapai kebenaran. Kata kunci: Penyelidikan; nilai, kejujuran; keadilan; pemikiran Islam