OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ KİŞİLER ARASI PROBLEM ÇÖZME VE SOSYAL BECERİLERİ İLE AKRAN İLİŞKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı sosyal beceri puanı en düşük ve en yüksek olan okul öncesi dönem çocuklarının kişilerarası problem çözme becerilerinin ve arkadaşlık ilişkilerinin değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, nitel ve nicel verilerin harmanlandığı karma yöntem kullanılmıştır.  Çalışma grubunu okul öncesi eğitim almakta olan 17’si 48-60 ay, 92’si ise 60-72 ay olan 57 kız ve 52 erkek çocuk olmak üzere toplam 109 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda, her çocuğun sosyal becerileri öğretmenleri tarafından “Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi-Öğretmen Formu” ile değerlendirilmiştir. Sosyal becerisi en düşük (n=9) ve en yüksek (n=10)  toplam 19 çocuğa araştırmacılar tarafından “Okul Öncesi Kişiler Arası Problem Çözme Testi” uygulanmış ve öğretmen tarafından “Drexel Erken Çocukluk Davranış Değerlendirme Ölçeği” ile bu çocukların davranışları değerlendirilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda çocuklar araştırmacılar tarafından bir tam gün boyunca akran ilişkileri açısından gözlemlenmiştir. Araştırmanın sonucunda çocukların sosyal becerisi ile sosyal olmayan akran çözümleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Sosyal becerisi yüksek olan çocukların akran ilişkileri incelendiğinde birlikte oyun, akranlarını uyararak uygun davranışa yönlendirme, liderlik, akranlarıyla iletişim kurma, akranlarına yardım etme, nezaket sözcüklerini kullanma, sabretme/bekleme, akranlarıyla fiziksel yakınlık kurma,  davranışların nedenlerini sorgulama, akranları tarafından reddedilme/tercih edilmeme, akranlarını şikâyet etme, akranlarıyla olumsuz sözel iletişim ve akranlarıyla alay etme temaları ortaya çıkmıştır. Sosyal becerisi düşük olan çocukların akran ilişkileri incelendiğinde yalnız kalma isteği, akranlarını fiziksel olarak zorlama/müdahale, akranları tarafından reddedilme/tercih edilmeme, akranlarını şikâyet etme, otoriteden korkma, arkadaşlığı kaybetme korkusu, akranlarıyla olumsuz sözel iletişim, akranlarıyla sözel iletişim kurmadan oyun oynama ve akranlarıyla iletişim kurma temaları ortaya çıkmıştır.