Od personalizacji do profilowania. Opis konsekwencji korzystania z wyszukiwarki internetowej Google

Abstract

Celem artykułu jest pokazanie skutków działalności najpopularniejszej wyszukiwarki internetowej na świecie, stosowania przez nią spersonalizowanego wyszukiwania oraz opracowywania profili każdego ze swoich użytkowników. Wyszukiwanie spersonalizowane jest wyrazem dążenia do dostosowania się do potrzeb każdego użytkownika: szukający otrzymuje taki zestaw informacji, jaki odpowiada jego zainteresowaniom, marzeniom, statusowi społecznemu. Oznacza ono z jednej strony wysoką trafność prezentowanych wyników, z drugiej jednak niesie ze sobą poważne konsekwencje ograniczania dostępu do szerokich zasobów wiedzy. Eli Pariser nazwał to zjawisko bańką filtrową: internauci zamykani są w świecie własnych poglądów, uprzedzeń, bez możliwości natrafienia na coś nieznanego. Dostosowanie do potrzeb wyników wyszukiwania wymaga też zgromadzenia pełnej wiedzy na temat każdego z użytkowników, czyli opracowania profilu. Użytkownicy nie zdają sobie jednak sprawy, że są profilowani, że Google może o nich wiedzieć więcej, niż oni sami. Tej sytuacji chce przeciwdziałać Unia Europejska. Artykuł pokazuje także rozwiązania prawne, które mogą uregulować kwestię używania danych osobowych do celów profilowania.