Doğru Ve Zamanında Tıbbi Biyokimya Laboratuvar Sonuçları ve Preanalitik Hatalar

Abstract

Giriş ve Amaç: Bu çalışmada, laboratuvarımıza gönderilen örneklerde preanalitik hataların ana­lizinin yapılması amaçlanmıştır. İkincil amacımız bu evredeki hataların, hasta sonuçlarını etkilediği konusunda bir farkındalık oluşturmaktır. Doğru tetkik istemi ve uygun numune alınmasının, doğru ve hızlı test sonucu için gerekliliğine değinmektir. Gereç ve Yöntem: Hastanemiz tıbbi biyokimya laboratuvarında 18 ay boyunca kabul ve red edilmiş olan tüm örnekler retrospektif ola­rak incelendi. Reddedilen örneklerin dağılımı, preana­litik hata kategorileri ve ça­lışma gruplarına göre sınıflandırıldı. Laboratuvar çalışma gruplarındaki hata tipi ve sıklığı yüzde olarak gösterildi. Bulgular: En fazla görülen red nedeni, rutin biyokimya testleri için eksik parametre ve test isteminde eksik ya da yanlış bilgi,  hemogram örneklerinde pıhtılı numune, koagulasyon testlerinde ise yetersiz miktarda örnek alınmasıdır. Sonuç: Preanalitik hataların azaltılabilmesi için; laboratuvara örnek gönderen birimlerde çalışan doktor, hemşire ve transferi sağlayan personele sürekli eğitim verilmesi gereklidir. Mezuniyet öncesi tıp eğitiminde, özellikle tıp fakültesinin son sınıfında, klinik biyokimya dersleri yer almalıdır. Birinci basamakta yer alan sağlık hizmetleri, koruyucu hekimlik ve hasta sağlığı için en önemli basamaktır. Aile sağlığı merkezlerinden istenilen tetkiklerin doğru olarak ve zamanında sonuçlanabilmesi önemlidir. Tetkiklerin hastanın fizyolojik değişkenleri gözetilerek istenmesi, biyolojik varyasyonların gözönünde bulundurulması, doğru etiketleme, tüm numunelerin doğru olarak elde edilmesi ve uygun transfer koşullarının sağlanabilmesi analiz öncesi evredeki hataları azaltacaktır.