ULUSLARARASI SPOR ORGANİZASYONLARI İÇİN GÖNÜLLÜ MOTİVASYONLARI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Abstract

Günümüzde büyük spor organizasyonlarında binlerce gönüllü organizasyonların hemen hemen tüm birimlerinde görev almakta ve yer aldıkları organizasyonların başarısına önemli katkılar sunmaktadır. Bu yüzden spor organizasyonlarının amaçlarının başarıyla gerçekleştirilmesinde ücretsiz işgücü kaynağı olarak nitelenebilecek bu gönüllülerin büyük önemi bulunmaktadır. Gönüllüleri uluslararası spor organizasyonlarında görev almaya motive eden faktörlerin neler olduğunun belirlenmesi, buna göre onları organizasyona dahil edebilecek insan kaynakları stratejilerinin planlanması ve uygulanması uluslararası spor organizasyonlarının yönetiminde büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı; uluslararası spor organizasyonlarında görev alan gönüllülerin motivasyonel faktörlerini belirlemek amacıyla Bang ve ark. (2009) tarafından geliştirilen Uluslararası Spor Organizasyonları için Gönüllü Motivasyonları Ölçeği’nin a) Türkçe’ye uyarlanması b) geçerlik ve güvenirliğinin sınanmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen uluslararası spor organizasyonlarından FIFA U-20 Dünya Kupası’nda görev alan 109 gönüllü ile Akdeniz Oyunları’nda görev alan 223 gönüllü olmak üzere toplam 332 gönüllü oluşturmuştur. Çalışma grubunun belirlenmesinde kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi esas alınmıştır. Çalışmada kullanılan ölçek araştırmaya katılmayı kabul eden gönüllülere on-line anket yöntemiyle uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak Bang ve ark. (2009) tarafından uluslararası spor organizasyonlarında görev alan gönüllülerin motivasyonel faktörlerini belirlemeye yönelik olarak geliştirilen Uluslararası Spor Organizasyonları için Gönüllü Motivasyonları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi sırasında ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için açımlayıcı faktör analizi (AFA) uygulanmıştır. AFA ile belirlenen faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizine (DFA) tabi tutulmuştur. DFA’da modelin geçerliğini değerlendirmek için yapılan hesaplamalarda Ki-Kare/Serbestlik Derecesi χ2/sd= 3.26, IFI (Artırmalı Uygunluk İndeksi)=0.905, RMSEA (Yaklaşık Hataların Ortalama Karekökü)=0.078, CFI (Karşılaştırmalı Uygunluk İndeksi)=0.904 olarak bulunmuştur. Ölçekte yer alan maddelerin güvenirlik katsayısı ise Cronbach α değeriyle 0.894 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak; orijinalinde 30 madde ve 7 boyut içeren Uluslararası Spor Organizasyonları İçin Gönüllü Motivasyonları Ölçeği, Türk gönüllüler için yapılan uyarlama çalışmasında 25 maddeden ve 6 boyuttan oluşmuştur. Bu boyutlar “değerlerin ifadesi”, “vatanseverlik”, “kişisel ilişkiler”, “kariyer yönlendirme”, “dışsal ödüller” ve “spor sevgisi” şeklindedir. Elde edilen sonuçlar ölçeğin Türk popülasyonunda geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.