Türkiye’de Sağlıklı Kentler ve Büyükşehir Belediyeleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

Abstract

Sağlıklı kent kavramına ilişkin çalışmalar Dünya Sağlık Örgütü’nün girişimleri sonucunda 1987 yılında başlamıştır. 1987 yılında başlayan Sağlıklı Kentler Projesi 5 yıllık fazlar halinde dünyanın birçok ülkesinde uygulanmıştır. Bu ülkelerden biri olan Türkiye’de sağlıklı kentlere ilişkin uygulama ve işlemleri takip eden kuruluş Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği’dir. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği’ne 30 Büyükşehir Belediyesinin 17’si üye olmuştur. 13 büyükşehrin üye olmaması hem kentsel alanlara hem de kırsal alanlara hizmet götüren büyükşehirler açısından önemli bir eksikliktir. Kentin sağlıklı olması sadece bireylerin fiziksel iyi oluşunu kapsamaz, psikolojik iyi oluş da dahil olmak üzere tüm çevrelerinin iyi olmasını sağlar. Kentleşmenin ortaya çıkardığı hızlı nüfus artışı ile ortaya çıkan büyükşehirlerde çevre ve sağlık sorunları insan hayatını olumsuz etkilemektedir. Bu kapsamda ortaya çıkan araştırma Büyükşehir belediyelerinin misyon ve vizyonlarında sağlıklı kent ifadelerine ne kadar yer verdiğinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Misyon ve vizyon kavramları büyükşehirlerin gelecek beklentileri ve temel hedeflerini ortaya koyması açısından değerlendirilmesi gereken önemli belgeler olduğundan incelemeye değer görülmüştür. Çalışmanın amacını gerçekleştirmek üzere öncelikle kent, kentleşme, sağlıklı kent kavramları ortaya konulmuştur. Daha sonra büyükşehir belediyeleri ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği kısaca incelenmiş ve büyükşehir belediyesi mevzuatı bu açıdan değerlendirilmiştir. Çalışmanın teorik çerçevesi oluşturulurken literatür taramasından hareketle yerli ve yabancı kaynaklardan elde edilen birincil ve ikincil verilere ulaşılmıştır. Çalışmanın alan araştırmasında vizyon ve misyonlarına ulaşılan 29 büyükşehir belediyesinde sağlıklı kent ifadelerinin hangi oranda yer aldığını ortaya koymak üzere içerik analizi yapılmıştır. İçerik analizi yapılırken Maxqda 12 programından faydalanılmıştır.